Қазақстанда жаңа форматтағы ҰБТ енгізілуі мүмкін

Жаңа форматтағы ҰБТ 2019-2020 оқу жылының соңында өтті. Түлектерді тестілеуден басқа, басты мақсат – емтиханды бұрыс жолмен тапсыруға деген әрекеттерді азайту.

Бұрын ҰБТ-ға келген оқушылар металл іздегіш арқылы өтетін. Бұл бақылаушыларға тыйым салынған гаджеттерді аудиторияға өзімен бірге әкелуге тырысу сияқты бұзушылықтарды анықтауға мүмкіндік берді. Заң бұзушылықтар анықталған кезде заттар тәркіленіп, ал түлектің өзі ҰБТ тапсыруға жіберілетін.

Сондай-ақ, оқушылардан тестілеу барысында гаджеттер табылған жағдайлар болды. Мұндай жағдайларда комиссия оқушының мүмкіндіктерді пайдаланып, жауаптарын көшіріп алғандығын және тапсырмаларды өздігінен шешпегенін дәлелдеуі керек болды. Жалпы алғанда, Қазақстанда жыл сайын осындай бұзушылықтардың 200 мыңға жуығы тіркеледі. Мұндай жағдайлар мектеп түлектері мен олардың ата-аналары арасында ҰБТ-ға қатысты теріс пікірдің болуына, сондай-ақ сенім деңгейінің төмендеуіне әкелді.

Әсіресе, пандемия кезінде тестілеуді өткізу нысаны талқыланғанда бұл сұрақ өзекті болды. ҰБТ-ны онлайн формата өткізу нұсқалары қарастырылғанымен, жүзеге асырылмады.

Енді тәртіп өзгерді. Өткен ҰБТ-да тыйым салынған затты өзімен бірге алып кіру әрекеті тестілеуді жоюмен теңестірілді. Емтиханға өзімен бірге телефон алып келуге тырысу оқиғаларының саны 70 есеге дейін төмендегені атап өтілді.

Қазақстанда электронды форматтағы ҰБТ-ны кезең-кезеңімен енгізу жоспарлануда. Заманауи техникалық мүмкіндіктердің арқасында мұндай тестілеу форматы болуы мүмкін. Сонымен қатар, бітіру және қабылдау емтихандары бөлінгеннен кейін ҰБТ-ның кейбір тұстарын қайта қарау мүмкін болды. БҒМ ҰБТ-ны мектептегі білім сынағы емес, оқушының таңдалған мамандыққа қаншалықты дайын екендігі туралы тест деп атады.

Министрлік емтиханда көшіру тәсілдерін іздеу жасөспірімдерге тән көрініс екенін атап өтті. Бұл ретте, олар оқушылар өз әрекеттері үшін барлық жауапкершілікті түсініп, тестілеуге алдын ала жақсы дайындалуы керек деп санайды. Сондай-ақ, ресми мәлімдемелерге сәйкес, бақылаудың күшейтілуі орташа ұпайдың төмендеуіне, қажетті шекті ұпайды жинай алмаған мектеп оқушыларының көбеюіне әкелді. Бірақ бұл ҰБТ-ға деген сенімді арттыруға ықпал етсе, БҒМ мұндай бағаны орынды деп санайды.